Tiếng anh là ngôn ngữ toàn cầu và tại Việt Nam có rất nhiều người đã và đang theo học tiếng Anh. Tuy vậy, do sự khác nhau đặc trưng giữa 2 ngôn ngữ tiếng Anh và tiếng Việt cùng với sự khác biệt về văn hóa mà trong quá trình chuyển ngữ các văn bản, các câu văn từ tiếng Anh sang tiếng Việt mà nhiều người gặp phải không ít khó khăn, dẫn tới dịch sai, dịch chưa sát ý. Sau đây chúng tôi xin tổng hợp các kinh nghiệm dịch thuật tiếng Anh để bạn tham khảo.
1. Cần nắm vững không chỉ tiếng Anh mà cả tiếng Việt
Thực tế rất nhiều người tiếng Anh rất tốt, có thể hiểu được văn bản gốc, nhưng khi dịch lại không diễn đạt được chuẩn xác, trôi chảy, khúc chiết. Vì vậy bên cạnh việc trau dồi tiếng Anh thì nâng cao khả năng diễn đạt tiếng Việt là điều cần thiết. Để đạt được điều này trong lĩnh vực nghiên cứu quốc tế, các bạn nên đọc càng nhiều tài liệu tiếng Việt càng tốt. Điều này không chỉ giúp các bạn làm quen với các ý tưởng, khái niệm trong lĩnh vực này, mà còn giúp các bạn có thể học hỏi được các cách diễn đạt, trình bày ý tưởng phù hợp, hiệu quả.
2. Có kiến thức nền về lĩnh vực mình dịch
Ví dụ, vì thiếu kiến thức thời sự nên có thí sinh trong kỳ thi tuyển công chức vào một “cơ quan cấp Bộ phụ trách đối ngoại” đã dịch West Bank (Bờ Tây sông Jordan) thành… Ngân hàng Phương Tây,
Để tránh tình trạng trên và có thể dịch tốt trong lĩnh vực nghiên cứu quốc tế, các bạn nên trang bị và thường xuyên cập nhật cho mình kiến thức về lĩnh vực này qua các tin tức thời sự, các bài bình luận quốc tế, các sách chuyên khảo, hay đơn giản là nên các bản dịch của Nghiencuquocte.net xuất bản mỗi tuần!
3. Cần có đức tính cẩn thận, tỉ mỉ
Theo đó, bạn cần lưu tâm tới từng chi tiết nhỏ nhất để có thể có một bản dịch chính xác, hoàn thiện. Ví dụ, nhiều bạn CTV thường bỏ qua việc chuyển các con số kiểu tiếng Anh sang kiểu tiếng Việt khi thực hiện các bản dịch Anh – Việt. Ví dụ, “21,500 people” trong bản tiếng Anh khi dịch sang tiếng Việt chúng ta phải chuyển thành “21.500 người”. Tương tự, “1.5 per cent” chúng ta phải chuyển thành “1,5%”. Những chi tiết như vậy tưởng nhỏ nhưng nó nói lên rất nhiều điều về mức độ cẩn thận và chuyên nghiệp của người dịch. Trong mọi công việc khác cũng vậy, việc chú ý tới từng chi tiết nhỏ nhất sẽ giúp bạn tạo được sự tin cậy từ các sếp, giúp bạn dễ dàng phát triển hơn trong nghề nghiệp của mình.
4. Khi có một tính từ đứng trước một nhóm các danh từ, chúng ta cần xác định tính từ đó chỉ bổ nghĩa cho danh từ đầu tiên, hay cho tất cả các danh từ.
Đây là một lỗi thường gặp khi các CTV có xu hướng mặc định rằng tình từ đó chỉ bổ nghĩa cho danh từ đầu tiên.
Ví dụ : The basic values, attitudes, behavioral patterns of the two societies could hardly be more different.
– Dịch sai: Các giá trị cơ bản, thái độ và mẫu hình hành vi của hai xã hội khó có thể khác nhau được hơn nữa.
– Dich đúng hơn: Các giá trị, thái độ và mẫu hình hành vi cơ bản của hai xã hội là vô cùng khác nhau.
6. Trong tiếng Anh nhiều từ có nhiều nghĩa khác nhau, vì vậy cần hiểu được bối cảnh và nên kiểm tra các nghĩa khác nhau của từ nếu thấy nghi ngờ để chọn được nghĩa phù hợp với ý của tác giả.
VD: Một số CTV đã dịch nhầm từ “intelligence” thành “trí thông minh” trong các bối cảnh mà nó có nghĩa là “tin tức tình báo”.
7. Mặc dù chữ “become” có thể được dịch là “trở thành” hay “trở nên”, chúng ta cần chọn cách dịch phù hợp cho từng tình huống cụ thể. Thông thường sau “trở thành” là một danh từ, còn sau “trở nên” là một tính từ.
Việc sử dụng lẫn lộn hai từ này đã xảy ra trong một số bản dịch dù không nhiều.
